Παρακεταμόλη.... ο πιο γνωστός μας "άγνωστος"

Παρακεταμόλη

Ίσως η πιο γνωστή σε όλους μας φαρμακευτική ουσία μετά την ασπιρίνη.

Πρόκειται για ένα φάρμακο που υπάρχει σε κάθε σπίτι και χρησιμοποιείται από μικρούς και μεγάλους.

¨Αραγε όμως πόσα γνωρίζουμε για τη δράση της και τη σωστή χρήση της ;

Η παρακεταμόλη γνωστή και ως ακεταμινοφαίνη είναι ένας ήπιος αναστολέας της σύνθεσης των προσταγλανδινών και ως τέτοιος έχει αντιπυρετική , αναλγητική και ήπια αντιφλεγμονώδη δράση.

Ασκεί τη δράση της κυρίως δρώντας κεντρικά (εγκεφαλικά) αφού ενεργοποιεί τις καθοδικές αναλγητικές οδούς του εγκεφάλου προς το νωτιαίο μυελό (αυτές οι οδοί εμποδίζουν το σήμα μετάδοσης του πόνου στο νωτιαίο μυελό).

Από πού ξεκινά το κύκλωμα φθίνουσας αναλγησίας;
Κατιούσα αναλγητική οδός από τον μεσεγκέφαλο μέσω του εγκεφαλικού στελέχους στο νωτιαίο μυελό. Οι νευρώνες που εκκρίνουν εγκεφαλίνη αναστέλλουν τη μετάδοση των εισερχόμενων ινών πόνου στο νωτιαίο μυελό.

Ασκεί λοιπόν και δράση στο νευροπαθητικό πόνο.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΟ ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗΣ

Η μέγιστη δόση για τους ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών είναι 4 γραμμάρια τη μέρα, δηλαδή έως και 4 αναβράζοντα δισκία Depon Maximum τη μέρα ή 8 δισκία Depon 500mg tablets τη μέρα.

Παιδιά 6-12 ετών : 250-500mg 3-4 φορές τη μέρα.

Παιδιά 1-5 ετών : 125-250mg 3-4 φορές τη μέρα.

Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών, η μέγιστη ημερήσια δόση παρακεταμόλης είναι 60mg/kg την ημέρα σε 3 ή 4 διαστήματα, περίπου 10-15mg/kg κάθε 6 ώρες.

Τοξικότητα της παρακεταμόλης (ακετομινοφαίνης)

Η τοξική δόση της παρακεταμόλης είναι πολύ μεταβλητή.  Υψηλότερες δόσεις από τα 4 γραμμάρια οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο τοξικότητας. Στους ενήλικες, εφάπαξ δόσεις άνω των 10 γραμμαρίων ή 200 mg/kg σωματικού βάρους έχουν εύλογη πιθανότητα να προκαλέσουν τοξικότητα.

Προσοχή στη συγχορήγηση σκευασμάτων που περιέχουν ήδη παρακεταμόλη μαζί με κάποια άλλη φαρμακευτική ουσία, όπως είναι το πασίγωνστο μυοχαλαρωτικό-παυσίπονο Norgesic. Σε τέτοιες περιπτώσεις προσέχουμε πολύ στη δόση της παρακεταμόλης που καταναλώνουμε. Μειώνουμε κατά 1-2 δισκία Depon/Panadol/Apotel τη δόση μας ώστε να αποφύγουμε την τοξικότητα.

Παρομοίως κάνουμε το ίδιο και όταν μας χορηγούν σκευάσματα που περιέχουν κωδεϊνη και παρακεταμόλη μαζί, όπως το Zaldiar.

Φαρμακοποιός 

Ζάχος Ευάγγελος - King's College London (Master Of Pharmacy)